Tên họ của một người đàn ông thường có hình thức Ó/Ua (nghĩa là "hậu duệ") hoặc Mac ("con") được tiếp nối bởi sở hữu cách của một tên gọi, như trong Ó Dónaill ("hậu duệ của Dónall") hoặc Mac Lochlainn ("con trai của Lochlann").

Một người con trai sẽ có cùng tên họ với cha của cậu. Một tên họ của người con gái thay Ó bằng Ní (dạng rút gọn của Iníon Uí - "con gái của hậu duệ của") và Mac thay bằng Nic (dạng rút gọn của Iníon Mhic - "con gái của con trai của"); trong cả hai trường hợp tên tiếp theo sẽ bị nhược hoá (lenition) trong tiếng Ireland. Tuy nhiên, nếu phần thứ hai của tên họ bắt đầu với chữ C hoặc G, nó sẽ không bị nhược hoá sau Nic. Vì vậy, con gái của một người đàn ông tên là Ó Dónaill sẽ có tên họ là Ní Dhónaill; con gái của một người đàn ông tên là Mac Lochlainn sẽ có tên họ là Nic Lochlainn. Khi Anh hoá, tên gọi này có thể giữ lại cụm O' hoặc Mac, bất kể là nam hay nữ.

Nếu một người phụ nữ kết hôn, cô ấy có thể chọn nhận lấy tên họ của chồng. Trong trường hợp này, Ó được thay thế bởi Bean Uí ("vợ của hậu duệ của") và Mac được thay thế bởi Bean Mhic ("vợ của con trai của"). Trong cả hai trường hợp, bean có thể được bỏ qua, trong trường hợp người phụ nữ chỉ sử dụng Uí hoặc Mhic. Một lần nữa, phần thứ hai của tên họ này sẽ bị nhược hoá (trừ khi nó bắt đầu bằng chữ C hoặc "G", trong trường hợp nó chỉ bị nhược hoá phía sau Uí). Do đó, một phụ nữ kết hôn với một người đàn ông tên là Ó Dónaill có thể chọn sử dụng tên Bean Uí Dhónaill ('Bà O'Donnell' trong tiếng Anh) hoặc Uí Dhónaill làm tên họ; một phụ nữ kết hôn với một người đàn ông tên là Mac Lochlainn có thể chọn sử dụng tên Bean Mhic Lochlainn ('Bà McLaughlin' trong tiếng Anh) hoặc Mhic Lochlainn làm tên họ.

Nếu phần thứ hai của họ bắt đầu bằng một nguyên âm, dạng Ó sẽ gắn thêm một chữ h vào đó, để thành Ó hUiginn (O'Higgins) hoặc Ó hAodha (Hughes). Các dạng khác đều không thay đổi: Ní Uiginn, (Bean) Uí Uiginn; Mac Aodha, Nic Aodha, Mhic Aodha, vân vân.

Mag thường được sử dụng thay cho Mac trước một nguyên âm hoặc (đôi khi) là âm câm fh. Hình thức của nữ duy nhất của "Mag" là "Nig". Ua là một dạng thay thế của Ó.

Một số tên gọi có nguồn gốc Norman có tiền tố Fitz, từ từ tiếng Latin filius "con trai", như Fitzwilliam, Fitzgerald, vân vân. Một vài tên họ có gốc Norman có thể có tiền tố "de", như de Búrca, de Paor, hoặc de Róiste.